منطق فازی ابزاری جهت ساخت و سنجش مفاهیم در علوم اجتماعی

نویسندگان

  • باقر ساروخانی استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
  • شیوا صادقی‌پور مدرس جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
چکیده مقاله:

مفاهیم اجتماعی بر معانی فهمیده‌شده‌ای دلالت دارند که می‌توان آنها را در "مصادیق"[1] مشخص و مطالعه کرد. بنابراین، مفاهیم اجتماعی از دوپارة ذهنی[2] و عینی[3] تشکیل شده‌اند. به‌عبارت دیگر، وجود رابطة دیالکتیکی بین ذهن و عین است که مفهوم اجتماعی را می‌سازد. گاه چگالی تأثیر پارة ذهنی بالاتر است و گاه پارة عینی، اما در هردو صورت، درجه‌ای از چگالی تأثیر پارة دیگر نیز در مفهوم وجود دارد. بنابراین، درباب مفاهیم اجتماعی با درجاتی از انتزاع[4] و انضمام[5] روبه‌رو هستیم که سبب‌ساز وجود نوعی ابهام در صدق معنا به مصداق می‌شود. به‌عبارت دیگر، به‌جای حالات دوگانة "صدق"/"عدم صدق" با حالات چندگانة "درجات صدق" مواجهیم که می‌توانند در موقعیت‌هایی بین حالات دوگانة مزبور قرار گیرند. ازاین‌روست که رویکرد مبتنی بر منطق فازی[6] در ساخت و سنجش این مفاهیم می‌تواند مؤثر واقع شود. به‌طورکلی، توانایی رویکرد مبتنی بر منطق فازی در ساخت و سنجش مفاهیم اجتماعی را می‌توان در موارد زیر بیان کرد: امکان سنجش درجة انطباق مصادیق تجربی با معانی مفاهیم جامعه‌شناختی1.     امکان سنجش دو ویژگی مقوله‌ای[1] و بُعدی[2] در یک مفهوم. امکان ساخت و سنجش مفاهیم هیبرید (ترکیبی) جدید براساس وجود درجاتی از صدق چند معنا در یک مصداق. امکان سنجش درجة اجماع[3] مکاتب و نظریه‌های مختلف درباب یک مفهوم.     

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تهیه ابزاری استاندارد جهت سنجش معنویت در نظام اداری ایران

معنویت مفهومی بسیار گسترده است که هر کس با توجه با اعتقادات، باورها و ارزش‌های شخصی، تفسیری متفاوت از دیگری از آن بعمل می‌آورد. برخی ریشه‌ای دین محور برای معنویت قائلند و برخی دیگر معتقدند که معنویت ارتباطی با دین رسمی نداشته و بسیار گسترده‌تر از آن است. این امر مساله سنجش معنویت را تحت الشعاع قرار داده و بر مشکلات فرا روی سنجش معنویت افزوده است. با این‌ وجود، مدیریت معنویت در محیط‌های کاری در ...

متن کامل

تهیه ابزاری استاندارد جهت سنجش معنویت در نظام اداری ایران

معنویت مفهومی بسیار گسترده است که هر کس با توجه با اعتقادات، باورها و ارزش های شخصی، تفسیری متفاوت از دیگری از آن بعمل می آورد. برخی ریشه ای دین محور برای معنویت قائلند و برخی دیگر معتقدند که معنویت ارتباطی با دین رسمی نداشته و بسیار گسترده تر از آن است. این امر مساله سنجش معنویت را تحت الشعاع قرار داده و بر مشکلات فرا روی سنجش معنویت افزوده است. با این وجود، مدیریت معنویت در محیط های کاری در و...

متن کامل

لگوی‌آموزشی: ابزاری جهت ارتقاء سطح مهارت حل مسأله و کار گروهی دانش‌آموزان در درس علوم

هدف پژوهش حاضر، مقایسه مهارت حل مسأله و کارگروهی دانش‌آموزان بهره‌مند از لگوی‌آموزشی و روش موجود در مدارس در درس علوم پایه سوّم ابتدایی بوده است. بدین منظور، در یک مطالعة شبه- آزمایشی با استفاده از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل 40 نفر به‌صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل (آموزش با لگو و آموزش با روش موجود در مدارس) قرار گرفتند. قبل از اجرای متغیر مستقل از همسانی دو گرو...

متن کامل

سنجش استعداد اراضی جهت کاربری توسعه شهری و روستایی با تلفیق تکنیکهای طبقه بندی فازی، AHP فازی و منطق بولین؛ نمونه موردی: شهرستان شمیرانات)

شهرستان شمیرانات در شمال‌شرقی استان تهران یکی از قطبهای گردشگری استان و کشور است. این ناحیه به لحاظ تنوع زیست ‌محیطی و نیز تامین بخش قابل توجهی از آب شرب تهران مورد توجه می باشد. طی سالیان گذشته گسترش مناطق مسکونی و ییلاقی، اکوسیستم شکننده این ناحیه را با تهدید مواجه کرده است. با توجه به اجتناب ناپذیر بودن حد مشخصی از افزایش ساخت و ساز در این شهرستان، تعیین پهنه های مناسب جهت توسعه شهری و روستا...

متن کامل

رویکردی نوین جهت سنجش هزینه های کیفیت با استفاده از مفاهیم کارت امتیازی متوازن با رویکرد فازی

امروزه کیفیت به عنوان یکی از مزیتهای رقابتی مهم شناخته شده است، اما کیفیت همواره در کنار قیمتمطرح میشود، از این رو شناخت هزینه کیفیت و تقسیم بندی مناسب همواره در ادبیات توجه بسیاری ازمحققان را به خود جلب نموده است. مطالعه ادبیات نشان میدهد از زمان مطرح شدن هزینه یابی کیفیت ، همهتوجه ها به سمت شناسایی هزینه های مختلف کیفیت بوده و گاها نگاه های متفاوتی به این هزینه ها شده است کهدر اصل طبقه بندی ه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 3

صفحات  47- 64

تاریخ انتشار 2014-09-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023